کد مطلب:22889 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:19

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

اگر انسان اشرف مخلوقات است پس چرا در سوره آمده است ما انسان را بربسياري از مخلوقات برتري داديم ؟

در رابطه با آيه اشاره شده ، تفاسيرمتفاوتي وجود دارد : علامه طباطبايي در جلد سيزدهم الميزان ،صفحات 156 تا 165 را به بررسي پيرامون اين آيه اختصاص داده است. يكي از ديدگاه هايي كه در اين رابطه مطرح است و قابل تاييد به وسيله ديگرنصوص ديني مي باشد، تفكيك بين ( ( ويژگي هاي اوليه خلقت انسان ) ) و ( ( كمالات اكتسابي ناشي از عمل اختياري ) ) مي باشد .توضيح اين كه : الف ) انسان از نظر ذاتي و در خلقت اوليه ، بر موجودات زميني برتري دارد ؛ زيراموجودي هوشمند، خردورز و داراي ويژگي هاي ممتازي است كه جمادات ،نباتات و حيوانات از آن بي بهره اند ؛ ليكن از ملايك برتر نيست ؛ زيرا آنان موجوداتي بالذات معصوم اند و به گونه اي آفريده شده اند كه صرفاً مطيع اوامر الهي اند ؛ ولي انسان موجودي است كه در او هم اطاعت راه دارد و هم نافرماني . بنابراين چون آدمي تركيبي از عواملي است كه امكان نافرماني خدارا فراهم مي آورند، در مرتبه اي نازل تر از فرشتگان قرار مي گيرد .از اين روانسان بر همه مخلوقات برتري ندارد ؛ بلكه بر بسياري از آفريدگان برتر است. ب ) از نظر عمل اختياري ، آدمي مي تواند با وجود بهترين شرايطكمال بخش ، راه انحطاط را در پيش گيرد - كه در نتيجه از حيوانات نيزپست تر خواهد شد - و نيز مي تواند با وجود همه زمينه ها و گرايش هاي شديد به سوي گناه ، در برابر خواسته ها و تمنيات نفساني ، يوسف وارمقاومت نموده و با تمام وجود سر به فرمان پروردگار نهد و هواي نفس خويش را در بند كشد .چنين كسي قطعاً از ملايك نيز برتر مي شود ؛ زيرا آنان به سادگي و بدون مانع و رادع به عبادت مي پردازند ؛ ولي انسان با هزاران مانع سخت و دشوار رو به رو مي شود كه قهرمانانه بايد با همه آنها پيكار كند.بنابراين كسي كه راه عبوديت محضه الهي را در پيش گيرد، مقامي برتر ازملايك خواهد يافت . از اين جا روشن مي شود كه تعبير آيه شريفه يا در رابطه با ويژگي هاي اوليه و ذاتي خلقت انسان است و يا ناظر به افراد معمولي است كه نه از حيوانات پست ترند و نه از ملايك برتر .;